Składki ZUS osoby prowadzącej działalność gospodarczą

Każda osoba rozpoczynająca działalność gospodarczą, co do zasady jest zobowiązana do opłacania składek społecznych i zdrowotnych. Wiele osób właśnie z tego powodu wstrzymuje się z rejestracją działalności gospodarczej, ponieważ nie wie ile tak naprawdę trzeba zapłacić do ZUS. Jakie składki trzeba opłacać wraz z rozpoczęciem działalności gospodarczej? W jakiej wysokości? Czy istnieją jakieś ulgi z tym związane? Czy w ogóle istnieje możliwość uniknięcia opłaty związanych z ZUS? Na te i inne pytania dowiesz się w tym artykule!

Działalność nieewidencjonowana

Warto na wstępie wspomnieć, że istnieje możliwość prowadzenia działalności gospodarczej, nie rejestrując jej przy tym w CEiDG. Co więcej, istnieje możliwość wystawiania faktur, czy otrzymywania ich na firmę przy okazji identyfikując się numerem NIP. Działalność nierejestrowana zgodnie z ustawą o prawie przedsiębiorców nie stanowi działalności gospodarczej wykonywanej przez osoby fizyczne, których przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia, która w 2021 roku wynosi 2800 zł. Zatem, przychód nie może być większy niż 1400 zł w żadnym z miesięcy jej prowadzenia. Pod warunkiem, że nie wykonywaliśmy działalności gospodarczej przez okres ostatnich 60 miesięcy. W takim przypadku nie ma obowiązków rejestracyjnych, oraz nie musimy zgłaszać siebie do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych, nie płacąc przy tym ZUS.

 

Ulga na start

W momencie, gdy nie możemy prowadzić działalność nierejestrowanej, przedsiębiorca podejmujący działalność po raz pierwszy lub podejmujący ją ponownie po upływie co najmniej 60 miesięcy od dnia jej zawieszenia lub zakończenia – nie ma obowiązku podlegania pod ubezpieczenia społeczne. Przez okres 6 miesięcy od podjęcia działalności płaci wyłącznie składkę zdrowotną, która w roku 2021 wynosi 381,81 zł. Warto wspomnieć, że ustawa mówi o 6 pełnych miesiącach, więc w przypadku gdy działalność zarejestrujemy w trakcie miesiąca (np. drugiego dnia), to okres ulgi na start przedłuży się o jeden miesiąc. Warunkiem jest, aby wykonywana działalność nie była wykonywana na rzecz byłego pracodawcy, którego przed dniem rozpoczęcia działalności, w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym przedsiębiorca wykonywał w ramach umowy o pracę. Mowa tu jednak o wykonywanych czynnościach, których zakres pokrywał się z przedmiotem wykonywanej działalności. W momencie, gdy przedmiot działalności będzie inny niż  ten w ramach uprzedniego stosunku pracy, wówczas przedsiębiorca nadal będzie uprawniony do skorzystania z ulgi na start. Niestety, składka zdrowotna od 2022 roku ulegnie zmianie, wraz z nadejściem polskiego ładu, więcej o tym przeczytasz tutaj.

Mały ZUS

Po upływie ulgi na start, czyli prawie siedmiomiesięcznego okresu, przedsiębiorca ma prawo opłacać składki społeczne według preferencyjnych stawek. Podstawa do ich wyliczenia stanowi 30% wynagrodzenia minimalnego. W skład społecznych wchodzi składka – emerytalna, rentowa, chorobowa i wypadkowa, które na małym ZUSie 2021 roku łącznie wynoszą 265,78 zł. Składka chorobowa jest dobrowolna i nie ma obowiązku jej opłacania, i wynosi 20,58 zł. Z preferencyjnych ZUS możemy korzystać przez okres kolejnych 24 miesięcy. Łącznie ze składką zdrowotną opłaty ZUS mogą wynieść nas 627,01 zł bez składki chorobowej lub 647,59 zł wraz z nią. Analogicznie jak w przypadku ulgi na start, warunkiem jest brak wykonywania czynności w ramach działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy. Nie zachodzi obowiązek opłacania składek społecznych z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej w przypadku, gdy podlegamy pod ubezpieczenie społeczne z innego tytułu np. umowy o pracę. Jednak wynagrodzenie to nie może być niższe niż minimalne wynagrodzenie i tyczy się to również wszystkich przypadków opisanych poniżej. W takim modelu opłacamy tylko składkę zdrowotną.

Mały ZUS plus

Po okresie 30 miesięcy, czyli po upływie ulgi na start oraz małego ZUSu, istnieje kolejny sposób na opłacanie składek na preferencyjnych warunkach. W tym przypadku osoba prowadząca działalność może opłacać składki proporcjonalnie od uzyskiwanego przez niego miesięcznego dochodu przez okres 36 miesięcy. Z tym, że do tego okresu wlicza się okres korzystania z małego ZUSu, czyli możemy opłacać składki w takiej formie przez okres kolejnych 12 miesięcy. W tym modelu wysokość składki nie może być wyższa niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia na dany rok kalendarzowy i nie może być niższa niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia, czyli małego ZUS. Dodatkowo przychód w poprzedzającym roku kalendarzowym nie może przekroczyć kwoty 120 000 zł. Limit ten liczy się proporcjonalnie do okresu  prowadzenia działalności gospodarczej w sytuacji gdy w trakcie roku działalność gospodarcza została zawieszona, bądź zamknięta. I tak jak w przypadku pozostałych ulg, te same obowiązują w tym przypadku. Dodatkowo podmiot rozliczający się na karcie podatkowej w poprzednim roku, będący zwolnionym podatnikiem VAT, również nie może skorzystać z takiego przywileju. Oblicz swoją składkę na Małym ZUS plus.

Duży ZUS

Dopiero po wykorzystaniu prawie 31 lub 43 miesięcy w zależności od tego, czy miałeś możliwość skorzystania z małego ZUS plus, jesteś zobowiązany płacić składki ZUS w najwyższej wysokości, które w roku 2021 wynoszą 1 457,59 zł. Od ostatnich lat mamy tendencje wzrostową kosztów związanych ze składkami ZUS. W kolejnym roku też możemy spodziewać się takich zmian. Składki społeczne od 2022 roku wyniosą 1 211,28 zł, natomiast wysokość składki zdrowotnej będzie uzależniona od dochodu, w zależności od tego w jakiej formie rozliczamy się z podatku dochodowego z Urzędem Skarbowym, o czym więcej tutaj. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, aby zmienić formę prowadzenia działalności gospodarczej na spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, w której to wspólnicy są zwolnieni z obowiązku opłacania składek ZUS z pewnymi wyjątkami. Trzeba jednak zaznaczyć, że unikanie lub uiszczanie składek ZUS w niższej wysokości niesie za sobą również negatywne konsekwencje. W okresach ulgi na start, przedsiębiorca nie jest uprawniony do korzystania ze świadczeń w ramach żadnego z ubezpieczeń (chorobowe lub wypadkowe). Okres ten nie zalicza się do okresu składkowego uwzględnianego przy ustalaniu świadczeń emerytalnych lub rentowych. Natomiast korzystanie z pozostałych preferencji powoduje, że ewentualne wypłacane świadczenia zostaną obniżone.